Η οικονομική ανάκαμψη στις ΗΠΑ.

Ως οργουελλιανής έμπνευσης και υποκριτική χαρακτηρίζει η Washington Post την διαφήμιση και τον σημαιοστολισμό του μεγαλοπρεπούς κτηρίου του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Washington. Άστοχοι είναι οι πανηγυρισμοί για την ανάκτηση των θέσεων εργασίας, αφού σύμφωνα με την Washington Post, από τα 8 εκατομμύρια των θέσεων εργασίας που έχασε η αμερικανική οικονομία το 2008 και το 2009, μόνο εξακόσιες χιλιάδες έχουν ανακτηθεί μέχρι σήμερα.

Ωστόσο, αν και οι θέσεις εργασίας δεν έχουν ανακτηθεί, τα επιχειρηματικά κέρδη που ανέρχονται τώρα σε 1,2 τρισεκατομμύρια δολαρίων ετησίως είναι τώρα περισσότερα από αυτά που καταρράκωσε το σκάσιμο της φούσκας. Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό; Η εξήγηση, όσο και αν φαίνεται απίστευτη, βρίσκεται με απλή αριθμητική. Η πραγματικότητα είναι ότι παρά την αύξηση της απόδοσης της εργασίας κατά 6%, το αντίστοιχο κόστος παραγωγής αυξήθηκε μόνο κατά 2%. Πρόκειται για ραγδαία βελτίωση της παραγωγικότητας, η οποία μεταφράζεται σε αύξηση των κερδών στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων. Και όχι μόνον αυτό, οι επενδύσεις σε εγκαταστάσεις και μηχανήματα δεν ανέκαμψαν και στον βαθμό που ανέκαμψαν κατευθύνθηκαν στο εξωτερικό. Εκείνο που οι επιχειρήσεις δεν έκαναν ήταν να προσλάβουν εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση. Έτσι, παρά το ότι το μέγεθος της εσωτερικής αγοράς συρρικνώθηκε, οι επιχειρήσεις κατόρθωσαν να αυξήσουν τα κέρδη τους. Έχουμε λοιπόν μια ανάκαμψη που βασίζεται στην τεχνολογία και στην αποδυνάμωση των συνδικάτων για να επιτύχει χωρίς να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας.

Πρόκειται βέβαια για μια επιτυχία του αμερικανικού καπιταλισμού για τον οποίο η αντίληψη ότι οι επιχειρήσεις υπάρχουν για να δημιουργούν θέσεις εργασίας δεν είναι αποδεκτή. Στην πραγματική οικονομία των ΗΠΑ οι επιχειρήσεις υπάρχουν για να δημιουργούν κέρδη για τους μετόχους τους.

Όπως και να έχει το πράγμα, οι αμερικανοί αναλυτές συμπεραίνουν ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ και η αποφασιστικότητα της αμερικανικής κοινωνίας έσωσαν την χώρα από μια άλλη βαθιά κρίση όπως αυτή του 1929 και από μακροχρόνια ύφεση. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη χωρίς την αποφασιστική κυβερνητική παρέμβαση το μέγεθος της οικονομίας των ΗΠΑ θα ήταν τώρα 8% μικρότερο, πράγμα που σημαίνει άλλα 8 εκατομμύρια χαμένων θέσεων εργασίας.

Η διάσωση της αμερικανικής οικονομίας είναι αποτέλεσμα κυβερνητικού παρεμβατισμού και επιχειρηματικού δυναμισμού. Βασίζεται όμως σε ευρεία κοινωνική αποδοχή και συναίνεση. Η κυβερνητική παρέμβαση εξακολουθεί να μην είναι δημοφιλής. Ωστόσο, κατά την Washington Post, η επιτυχία της μπορεί να περιγραφεί από τη διάσωση της Chrysler και της General Motors, η οποία εξυγίανε τις επιχειρήσεις αυτές υποχρεώνοντάς τες να πάρουν οδυνηρά μέτρα που δεν τολμούσαν να εφαρμόσουν. Ήδη, η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία πρόσθεσε χιλιάδες θέσεις εργασίας στη συνολική οικονομία και αύξησε τις εξαγωγές των αμερικανικών αυτοκινήτων κατά 57%. Εκείνο που είναι εντυπωσιακό είναι ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες ξεπλήρωσαν τα τεράστια δάνεια που απαιτήθηκαν για την διάσωσή τους.

Δεν μπορούμε ακόμη να διατυπώσουμε οριστικό συμπέρασμα. Οπωσδήποτε, είναι εντυπωσιακός ο δυναμισμός του αμερικανικού καπιταλισμού και η δυνατότητα εξισορρόπησης του συστήματος. Ωστόσο, η εξίσωση δεν έχει ακόμη επιλυθεί αφού μένουν εκτός της τα εκατομμύρια των ανέργων που η ανακάμπτουσα αμερικανική οικονομία δεν χρειάζεται .