Παρασκευή 27 Απριλίου 2012

Η Κίνα ως στρατιωτική απειλή


Η επικοινωνιακή εικόνα που οι Κινέζοι προπαγανδιστές προσπαθούν να εδραιώσουν είναι αυτή της ήρεμης, ειρηνικής μεγάλης δύναμης. Δίνεται έμφαση στις ιστορικά φιλειρηνικές διαθέσεις, που επέδειξε η Κίνα κατά τους προηγούμενους αιώνες, αρνούμενη να ακολουθήσει κατακτητικές πρακτικές. Ωστόσο, τη στιγμή που οι ΗΠΑ είναι υποχρεωμένες και προσπαθούν να περιορίσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες, η Κίνα σταθερά αυξάνει τον στρατιωτικό της προϋπολογισμό κατά 12% περίπου το χρόνο, πράγμα που είναι δυνατό να καταστήσει, στα επόμενο 20 χρόνια, τον κινέζικο στρατό ως το στρατό με τον υψηλότερο στον κόσμο στρατιωτικό προϋπολογισμό.

Σε έρευνα του περιοδικού The Economist διαπιστώνεται ότι ο κύριος στόχος των κινέζικων εξοπλισμών είναι το να αποθαρρύνουν τις ΗΠΑ από ανάμειξη σε μια μελλοντική κρίση με αντικείμενο την Ταϊβάν. Η Κίνα προσπαθεί να αναπτύξει ασύμμετρες  δυνατότητες απαραίτητες για την εξουδετέρωση της συντριπτικής αμερικανικής υπεροχής στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η προσπάθεια για την αποθάρρυνση των ΗΠΑ περιλαμβάνει την εγκατάσταση χιλιάδων βαλλιστικών πυραύλων, την ανάπτυξη αεροπορικής δύναμης, την ανάπτυξη στόλου υποβρυχίων, την εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου και συστημάτων προσβολής  αεροπλανοφόρων. Επιδιώκεται η απώθηση της αμερικανικής δύναμης αεροπλανοφόρων πέραν ενός τόξου που αρχίζει από το στρατηγικό αρχιπέλαγος των Αλεούτων Νήσων στο Βορρά  και καταλήγει στη Νήσο Βόρνεο στο Νότο.

Οι επιδιώξεις αυτές είναι για πολλούς ξεκάθαρες, τόσο ώστε να έχουν υποχρεώσει χώρες όπως η Ιαπωνία, η Νότιος Κορέα, η Ινδία και η Αυστραλία να ακολουθήσουν αυξάνοντας τις στρατιωτικές τους δαπάνες. Η προοπτική ενός ανταγωνισμού εξοπλισμών είναι ορατή στην Ασία. Πολλοί, ωστόσο, προσπαθούν να ηρεμήσουν τα πράγματα για να αποφευχθούν οι βιαστικές αποφάσεις. Γενικά αμφισβητείται το μέγεθος της κινέζικης απειλής: Ο κινέζικος στρατός  δεν έχει πολεμική εμπειρία, αλλά και η χρήση αεροπλανοφόρων, που ενδέχεται να αποκτήσει, απαιτεί μακροχρόνια πολεμική εμπειρία. Γενικά, πρέπει να αποδεχθούμε ότι κάθε ανερχόμενη δύναμη απαιτεί και συνεπάγεται τη συγκρότηση στρατού σύμφωνα με τις δυνατότητές της. Στο κάτω-κάτω η Κίνα δαπανά μόνο το 2% του εθνικού της προϊόντος για εξοπλισμούς ίσο δηλαδή με αυτό που δαπανά το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και το μισό από αυτό που δαπανούν οι ΗΠΑ. Άλλωστε πέρα από τις διακηρύξεις η Κίνα δεν είναι επεκτατική και δεν έχει συμπεριφερθεί επεκτατικά.

Όπως και να έχει το πράγμα, η στρατιωτική ανάπτυξη της Κίνας έχει θορυβήσει πολλούς. Ήδη στις ΗΠΑ ζητείται αλλαγή των στρατηγικών προτεραιοτήτων στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού. Λέγεται ότι απορροφημένες από τις εκστρατείες στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ οι ΗΠΑ έχουν παραμελήσει την πιο δυναμική οικονομικά περιοχή του κόσμου, τόσο ώστε να κινδυνεύουν να επιτρέψουν στην Κίνα να γίνει περιφερειακή ηγεμονική δύναμη. Αυτό σημαίνει ότι η Κίνα τείνει να αποκτήσει τη δυνατότητα να αποκλείσει τις ΗΠΑ από μια περιοχή που είναι γι΄ αυτές  ζωτικής σημασίας.

Παρ’  όλη την προσπάθεια και τη φροντίδα των ΗΠΑ για να αποφευχθεί η ανάδειξη μιας νέας υπερδύναμης, το ενδεχόμενο αυτό είναι σήμερα κοντά στην πραγματικότητα και μάλιστα αποτελεί επιλογή των ίδιων των ΗΠΑ: Η απόφαση της διακυβέρνησης Νίξον-Κίσινγκερ για την εδραίωση νέων αγορών οδήγησε στο σχήμα στο οποίο: η Κίνα παράγει - οι ΗΠΑ καταναλώνουν - οι ΗΠΑ τυπώνουν δολάρια - η Κίνα συσσωρεύει αποθέματα σε δολάρια - η Κίνα επενδύει και αναπτύσσεται - οι ΗΠΑ περιορίζουν την μεταποιητική τους δραστηριότητα και οδηγούνται σε οικονομική παρακμή. Που μπορεί να οδηγήσει μια τέτοια διευθέτηση; Είναι γεγονός ότι κάθε ανισορροπία παραγωγής-κατανάλωσης οδηγεί σε οικονομική κρίση. Αυτή είναι ήδη ενδημική. Η οικονομική κρίση οδηγεί σε στροφή προς ακραίες ριζοσπαστικές πολιτικές. Που θα μας οδηγήσει η μεταφορά της παραγωγής, αλλά και του πλούτου στην Ασία και πόσο ακόμη θα υπάρχει ισορροπία ισχύος που δεν θα βασίζεται σε πραγματικά παραγωγικά και οικονομικά δεδομένα;

Εθελοντική φυλάκιση μέσα σε φράχτες


«Γίναμε ένα έθνος που φυλακίζει τον εαυτό του μέσα σε φράχτες», γράφει σε κύριο άρθρο της εφημερίδα του Τελ Αβιβ και συμπληρώνει: «είμαστε ένα έθνος που πάσχει πνευματικά». «Το Ισραήλ οδεύει σε πλήρη απομόνωση από την υπόλοιπη Μέση Ανατολή», γράφει άλλη εφημερίδα. Πρόκειται για το μεγάλο σύστημα από φράκτες που κατασκευάζει και συμπληρώνει το Ισραήλ κατά μήκος των χερσαίων συνόρων του με τις αραβικές χώρες. Οι φράκτες αυτοί επιδιώκουν να εμποδίσουν τη διείσδυση στο Ισραήλ οικονομικών προσφύγων που προέρχονται κυρίως από χώρες του Σαχέλ, της υποσαχάριας δηλαδή Αφρικής. Τον περασμένο χρόνο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ισραηλινού Υπουργείου Άμυνας, οι παράνομοι οικονομικοί μετανάστες που εισήλθαν στο Ισραήλ ανήλθαν σε 16.000.

Κατά μήκος των ισραηλινών συνόρων και πάνω σε αμμώδεις εκτάσεις και γυμνούς λόφους ο φράκτης λίγο απέχει από το να συμπληρωθεί σχεδόν παντού. Πρόκειται για ένα φράγμα από προκατασκευασμένες πλάκες μπετόν ύψους περί τα πέντε μέτρα που ενισχύεται με συρματοπλέγματα. Σήμερα συμπληρώνεται η κάλυψη των 240 χιλιομέτρων των συνόρων ανάμεσα στις ερήμους Νεγκέβ και Σινά. Απομένει το τμήμα των συνόρων με την Ιορδανία μεταξύ της Νεκράς και της Ερυθράς Θάλασσας. Η κυβέρνηση του Ισραήλ υποστηρίζει ότι ο φράκτης είναι αναγκαίος όχι μόνο λόγω της δραστηριότητας των λεγομένων τρομοκρατών, αλλά και για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης.

Ειδικά σε αυτό που αποκαλείται θερμό σύνορο με την Αίγυπτο η κατασκευή είναι πιο ισχυρή και μάλιστα διαθέτει χαλύβδινες κοφτερές πλάκες που εκτείνονται τουλάχιστον δύο μέτρα υπόγεια στο έδαφος, ώστε να αποκλείεται η εκσκαφή κάποιου τούνελ. Σε ορισμένα σημεία ο φράκτης φτάνει στο ύψος των επτά μέτρων. Σταθμοί παρατήρησης με κάμερες βρίσκονται σε μεγάλη πυκνότητα κατά μήκος του φράκτη. Συμπληρωματικά, ηλεκτρονικό σήμα που διατρέχει τον φράκτη μεταδίδει συναγερμό και επιτρέπει στην ισραηλινή φρουρά να εντοπίσει το σημείο παραβίασης και να επέμβει χωρίς καθυστέρηση. Μέσα στην ισραηλινή πλευρά λωρίδα με άμμο μαρτυρά τη διάβαση από τρομοκράτες ή μετανάστες και ασφαλτοστρωμένος δρόμος επιτρέπει στους φρουρούς γρήγορη επέμβαση. Το κόστος κατασκευής υπερβαίνει σκανδαλωδώς τον προϋπολογισμό, χωρίς όμως αυτό να εμποδίζει την ταχεία κατασκευή του που προχωρά με ρυθμό 500 μέτρων την ημέρα. Η κατασκευή γίνεται από εργολάβους οι οποίοι προσλαμβάνουν εντόπιους εργάτες μεταξύ των οποίων και πολλοί οικονομικοί μετανάστες. Γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας ο φράκτης ενώνεται με τα οχυρωματικά έργα που αποκλείουν την επικοινωνία με τη Γάζα χωρίς να εμποδίζουν τα βλήματα που εξαπολύουν οι Παλαιστίνιοι κατά του Ισραήλ. Στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ οι φράκτες καλύπτουν τις διεισδύσεις από τον Λίβανο. Οι φράκτες που κατασκευάστηκαν το 2000 ενισχύονται ώστε να  εξομοιωθούν με τα υπόλοιπα τμήματα. Πιο ανατολικά συνεχίζονται στα υψώματα Γκολάν και στα σύνορα με τη Συρία. Ακολουθώντας ναρκοπέδια και λόφους τρέπονται νότια μέσα από πεδία μάχης γεμάτα από σκουριασμένα τανκς και συναντώνται με τον φράκτη που το Ισραήλ ανήγειρε το 1960 από τη Γαλιλαία μέχρι τη Νεκρά Θάλασσα. Εδώ ενώνεται με το φράγμα της Δυτικής Όχθης. Ο φράκτης έχει μήκος 748 χιλιομέτρων και είναι συμπληρωμένος κατά τα 2/3.

Όταν το έργο συμπληρωθεί τότε το Ισραήλ θα είναι εξασφαλισμένο από τους εμπόρους ναρκωτικών, διακινητές των μεταναστών και τους τρομοκράτες. Βέβαια, οι παράνομοι παραβιαστές του φράχτη θα αναγκασθούν να ακολουθήσουν το δρόμο από το Σινά στην Ιορδανία, από όπου και θα προσπαθήσουν να διεισδύσουν στο Ισραήλ. Γι΄ αυτό οι Ισραηλινοί σχεδιάζουν συμπλήρωση των φρακτών τους. Δεν έχουμε πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί στις ακτές του Ισραήλ. Υποθέτουμε ότι οι συνεχείς περιπολίες σε θάλασσα και έδαφος αποτρέπουν τις διεισδύσεις. Δεν είναι γνωστό τι γίνεται αν εμφανισθούν βάρκες με μετανάστες.

Εμείς δυσκολευόμαστε να κατασκευάσουμε ένα απλό φράκτη λίγων χιλιομέτρων στο Κάραγατς της Αδριανούπολης. Σίγουρα πρέπει να έχουμε υπ΄ όψη μας τί γίνεται αλλού, αφού είμαστε υποχρεωμένοι να πάρουμε ανάλογα μέτρα. 

Παρασκευή 6 Απριλίου 2012

Ανάπτυξη και γιγαντισμός της Τουρκίας.


Κατά την διάρκεια του προηγούμενου χρόνου το Γραφείο του Πρωθυπουργού της Τουρκικής Δημοκρατίας, στο οποίο υπάγεται και η Υπηρεσία για την Υποστήριξη των Επενδύσεων, δημοσίευε θριαμβευτική ολοσέλιδη πληρωμένη καταχώρηση στο εβδομαδιαίο πολιτικό περιοδικό “The Economist”. Ο τίτλος της καταχώρησης ήταν εύλογος: «Οι επενδυτές αγαπούν την Τουρκία και η Τουρκία αγαπά τους επενδυτές». Το κύριο μήνυμα τόνιζε: «Πάνω από 27.000 επενδυτές έχουν ήδη επενδύσει στην Τουρκία. Εσείς τι θα κάνετε;» Ακολουθούσε πίνακας με στοιχεία σχετικά με την Τουρκία και την οικονομία της. Αναλυτικά δινόταν τα ακόλουθα στοιχεία: 
·    Πληθυσμός 74 εκατομμύρια[1] από τους οποίους οι μισοί είναι ηλικίας κάτω των 29 ετών[2].
·    Περίπου 500 χιλιάδες απόφοιτοι κάθε χρόνο από 150 πανεπιστήμια.
·    Περίπου 26 εκατομμύρια νεανικού, καλά μορφωμένου εργατικού δυναμικού.
·    Ευνοϊκές  επενδυτικές συνθήκες.
·    Η χώρα προσφέρει μοναδικά κίνητρα έρευνας και ανάπτυξης όπως και φορολογικές ελαφρύνσεις.
·    Πρόσβαση προς την Ευρώπη, τον Καύκασο, την Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
·    17η σε σειρά μεγέθους οικονομία στον κόσμο (IMF-WEO,2010).
·    15ος πιο ελκυστικός προορισμός FDI για το 2008-2010 (UNCTAD Έρευνα για τις προοπτικές επενδύσεων).
·    Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία του κόσμου με εντυπωσιακή αύξηση ακαθάριστου προϊόντος 11% για το πρώτο τέταρτο του 2011.
Δεν υπάρχει λόγος να αμφισβητήσουμε τα στοιχεία αυτά, ο γιγαντισμός και η ανάπτυξη της Τουρκίας είναι γεγονότα, όσο γεγονότα είναι και η ελληνική οξεία κρίση και κάμψη.

Παραθέτουμε και μερικά ακόμη στοιχεία για την Τουρκία και για το 2011, που συμπληρώνουν την εικόνα που παρουσιάσαμε:
·    Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν: $ 1.033 δισεκατομμύρια
·    Κατά κεφαλήν εισόδημα: $ 14.600
·    Κατανομή εθνικού προϊόντος: Γεωργία 8,6% , βιομηχανία 26,1% , υπηρεσίες 62,1%
·    Εξαγωγές:  $ 133 δισεκατομμύρια
·    Ανεργία:  10,3%
·    Ανάπτυξη:  8,9%
·    Αύξηση βιομηχανικής παραγωγής:  8,2%
·    Πληθωρισμός:  7,8%
·    Θέση στο δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης (ΟΗΕ):  92 [3]

 Διθυραμβικές εντυπώσεις διαβάζουμε και στο έγκυρο «The New York Review of Books» το καλοκαίρι του 2011, όπου μεταξύ άλλων περιγράφεται μία επίσκεψη στο Εσκί-Σεχήρ: «Πήραμε ένα καινούργιο τραίνο από την Άγκυρα προς το Εσκί-Σεχήρ που απέχει 250 χιλιόμετρα. Το τραίνο αυτό ήταν ταχύτερο από οποιοδήποτε τραίνο των ΗΠΑ. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια το Εσκί-Σεχήρ δεν ήταν τίποτε άλλο από ένα μεγάλο πολυπληθές χωριό. Ένα λασπώδες ρέμα που διέσχιζε την πόλη μύριζε εμετικά και μετά από βροχή πλημμύριζε παρασύροντας τα σπίτια στις όχθες του. Σήμερα το Εσκί-Σεχήρ είναι η έδρα δύο πανεπιστημίων και δεκάδων βιομηχανικών εγκαταστάσεων που παράγουν μηχανές αεροπλάνων, μηχανές τραίνων, αγροτικά μηχανήματα, τσιμέντο, χημικά, ζάχαρη και πολλά άλλα. Οι όχθες του ποταμού περιβάλλονται από πάρκα, ενώ τα τραμ κινούνται μαλακά κατά μήκος των κυρίων δρόμων. Χιλιάδες τουρίστες καταφθάνουν από την Άγκυρα και την Ιστανμπούλ το σαββατοκύριακο, ανυπόμονοι για τις βόλτες στο ποτάμι με τουριστικά σκάφη όπως αυτά του Άμστερνταμ ή με γόνδολες όμοιες με αυτές της Βενετίας. Λειτουργούν 5-6 θέατρα, όπως και μια όπερα που παρουσιάζει τον Βέρντι και τον Ντονιτσέτι σε ένα ολοένα και πιο εκλεπτυσμένο κοινό. Οι φοιτητές γεμίζουν τα μπαρ και τους κήπους μόλις νυχτώσει...». Η περιγραφή αυτή είναι χαρακτηριστική για το πώς αίρονται τα αρνητικά στερεότυπα που οι Δυτικοί συντηρούσαν σχετικά με την εικόνα της Τουρκίας.
H διεθνής θέση της Τουρκίας βελτιώνεται θεαματικά. Εκτός από την ελκυστική οικονομική της επιτυχία, το μοντέλο της ισλαμικής χώρας, που υιοθετεί τη δυτική τεχνολογία και τη δυτική κοινοβουλευτική δημοκρατία, γοητεύει την κοινή γνώμη των δυτικών χωρών. Σε πολλούς, οι εκλογές του προηγούμενου Ιουνίου φάνηκαν σαν ένας θρίαμβος της Δημοκρατίας. Σε μία εποχή μάλιστα που η Αραβική Άνοιξη κατέστησε τη δυτική δημοκρατία εξαιρετικά δημοφιλή σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή. Παρά τα γραφόμενα από τον Αχμέτ Νταβούτογλου, που θεωρητικά και πρακτικά θεμελιώνουν αυτό που στην Ελλάδα αποκαλέσαμε Νεο-οθωμανισμό, η Τουρκία θεωρείται ως χώρα πρότυπο που μπορεί να βρει μιμητές στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία.
 Μόνο το Ισραήλ και ορισμένοι δυτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η Τουρκία μπορεί να πραγματοποιήσει μία ισλαμική συσπείρωση και να καταλήξει εχθρική προς τη Δύση, αν και το φοβούνται. Οπωσδήποτε, η άρνηση της τουρκικής βουλής να επιτρέψει στον αμερικανικό στρατό να εισβάλλει το 2003 στο Ιράκ με ορμητήριο την Ανατολική Τουρκία, δεν μπορεί να ξεχαστεί. Αλλά και η ευνοϊκή στάση προς το Ιράν και η πίεση προς το Ισραήλ που έσπευσε να εξασκήσει η Τουρκία, τροφοδοτούν τη δυσπιστία των Δυτικών.

 Από πολιτική άποψη η Τουρκία έχει αλλάξει στα τελευταία δέκα χρόνια σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από ό,τι άλλαξε ολόκληρο το διάστημα μετά το 1922. Οι ισχυρές μονοκομματικές κυβερνήσεις του Ρατζέπ Ταγίπ Ερντογάν[4] φαίνεται ότι  περιόρισαν την πολιτική δύναμη του στρατού και επέτρεψαν τη δημιουργία του οικονομικού θαύματος που περιγράψαμε. Με εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης η Τουρκία μεταμορφώθηκε σε αυτό που πάντα ονειρευόταν μετά το 1922: Σε μια περιφερειακή δύναμη που δύσκολα κανείς μπορεί να την αγνοήσει. Η βαθμιαία ανάδυση ενός πολυπολικού συστήματος δυνάμεων συμπίπτει με την άνοδο και ανάδειξη της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης.
Το όνειρο-υποθήκη του Κεμάλ για εκδυτικισμό της Τουρκίας, που μεταφράστηκε σε έντονη επιθυμία συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εξασθενεί μέρα με τη μέρα. Για τους Ευρωπαίους, η πλούσια Τουρκία των 80 εκατομμυρίων είναι ακόμη λιγότερο επιθυμητή από τη φτωχή Τουρκία του 1980. Για τους Τούρκους, οι μεταρρυθμίσεις που απαιτεί απ΄ αυτούς η Ευρωπαϊκή Ένωση και η απειλή προς τη σημερινή ευημερία τους, που εκπροσωπεί ο μελλοντικός ανταγωνισμός με τις ευρωπαϊκές οικονομίες, γίνονται ολοένα και πιο απωθητικές.
Ωστόσο, οι θριαμβευτικές περιγραφές σταματούν στην Ανατολική Τουρκία, όπου οι παλαιότατες πόλεις της αρχέγονης Τουρκικής Ανατολής αναπλάθονται και εκσυγχρονίζονται και όπου το τεράστιο σύστημα φραγμάτων και άρδευσης GAP, που διαχειρίζεται τα νερά του ποταμού Ευφράτη, δημιουργεί μια κοσμογονία και αρδεύει τεράστιες εκτάσεις που θα δεχθούν εκατομμύρια νέων κατοίκων. Όμως, εδώ φαίνονται, έστω και μεταμφιεσμένα, ορισμένα από τα αρνητικά χαρακτηριστικά του τουρκικού θαύματος: Οι πόλεις που αναπλάθονται χάνουν το παραδοσιακό κέντρο τους, όπου ήταν εμφανής η ιστορική παρουσία των Κούρδων και των Ασσύριων, και γίνονται απλά τουρκικές πόλεις. Ο αυτόχθων πληθυσμός απωθείται στο περιθώριο και δεν φαίνεται. Τα Νεστοριανά Μοναστήρια της περιοχής έχουν ανακαινισθεί και έχουν επανδρωθεί με νέους μοναχούς, που όμως αποφεύγουν να δηλώσουν ότι ανήκουν στην Ασσυριακή Εκκλησία. Ανάλογα η περιοχή των έργων του GAP αλλοτριώνεται και τα κουρδικά χωριά βυθίζονται κάτω από τα νερά και εξαφανίζονται. Πρόκειται για εθνοκαθάρσεις αντάξιες του τουρκικού παρελθόντος. Μετά τη μεταφορά και την ανάμειξη ή την απομάκρυνση των πληθυσμών αλλοτριώνεται και ο φυσικός και ιστορικός χώρος, ώστε να μη θυμίζει και να μη παραπέμπει σε ιστορικά πολιτισμικά σύνολα που είναι διαφορετικά από το τουρκικό. Στην Ανατολική Τουρκία συμβαίνει σήμερα αυτό που συνέβαινε για δεκαετίες και μετά το 1922 στη Δυτική Τουρκία, η «Τρίτη Άλωση»,  όπως την αποκαλέσαμε[5]: ο μη τουρκικός πληθυσμός εξαφανίζεται ή απομακρύνεται και στη συνέχεια ο χώρος αλλοτριώνεται και χάνει την ιστορική του διάσταση.
Η συνεννόηση με τους Κούρδους και η συναινετική λύση του προβλήματος φαίνεται να βρίσκονται ακόμη μακριά. Λίγα έχουν γίνει, παρά τα λεγόμενα. Η κουρδική γλώσσα εξακολουθεί, αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό, να βρίσκεται υπό απαγόρευση. Ένα κέντρο κουρδικών μελετών λειτουργεί στο πανεπιστήμιο του Μαρντίν. Αυτά όμως είναι ελάχιστα. Η δυσπιστία και η απόρριψη συνεχίζουν να κυριαρχούν.[6] Ένας από τους εφιάλτες των ιθυνόντων του τουρκικού στρατιωτικοπολιτικού κατεστημένου στην Τουρκία είναι και η ενδεχόμενη ίδρυση κουρδικού κράτους στα ανατολικά σύνορα της χώρας, που μάλιστα θα έχει τις ευλογίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ. 
Η ευημερία επίσης δεν αγγίζει τα 15 εκατομμύρια αυτών που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχιας και που συγκροτούν το τεράστιο σώμα του λούμπεν πληθυσμού, που ανέκαθεν υπήρχε στην Τουρκία. Οι κοινωνικές αντιθέσεις εξακολουθούν να εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Η τουρκική ευημερία δεν αγγίζει όλο τον πληθυσμό.
Παρά τη νίκη του κόμματος Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης πάνω στο στρατιωτικό διευθυντήριο, νίκη που είναι και προσωπική νίκη του Ρατζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το σώμα της Στρατοχωροφυλακής εξακολουθεί να είναι παντοδύναμο και πανταχού παρόν στην τουρκική επικράτεια. Η ύπαρξη και η δύναμη της Στρατοχωροφυλακής  αγγίζουν το κύριο πρόβλημα της τουρκικής κοινωνίας σήμερα: την αντιπαράθεση του κοσμικού κεμαλικού κράτους με το αναδυόμενο πολιτικοποιημένο Ισλάμ. Στις αναπτυγμένες σήμερα πόλεις των τουρκικών παραλίων και του τουρκικού οροπέδιου στην Ανατολία ο επισκέπτης δύσκολα θα υποπτευθεί τη δύναμη και τη διάδοση των θρησκευτικών οργανώσεων, με πιο χαρακτηριστική αυτή του Fethullah Gulen. Ο Gulen, που ζει στις ΗΠΑ, ελέγχει μια τεράστια διεθνή οργάνωση  που απλώνεται σε όλο το Ισλάμ με εκατομμύρια οπαδούς, τηλεοπτικούς σταθμούς και εφημερίδες, αλλά και χίλια σχολεία σε εκατό χώρες.
 Η οικονομική επιτυχία της Τουρκικής Δημοκρατίας αντικατοπτρίζεται και στις ένοπλες δυνάμεις, που παρά τα λεγόμενα εξακολουθούν να απολαμβάνουν προνομιακής χρηματοδότησης. Συμπληρώνοντας τους τερατώδεις εξοπλισμούς των τελευταίων χρόνων και παρά τη θρυλούμενη αποδυνάμωση των στρατιωτικών, η Τουρκία αγόρασε, με το εξωφρενικό ποσό των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ένα αεροπορικό στόλο από 150 αεροσκάφη. Τα αεροσκάφη αυτά ανήκουν σε νέα γενεά και διαθέτουν την τεχνολογία stealth, ώστε να είναι αόρατα από ραντάρ, ενώ οι επιχειρησιακές δυνατότητές τους είναι ανώτερες από αυτές των σε χρήση σήμερα αεροσκαφών. Εκτός από πολιτικούς λόγους, δηλαδή τη διακαή επιθυμία και το άγχος των ΗΠΑ να καλύψουν το ιλιγγιώδες κόστος ανάπτυξης των αεροπλάνων F35, δεν φαίνεται να υπάρχει ανάγκη εκσυγχρονισμού των τουρκικών αεροπορικών δυνάμεων.



Η γιγάντωση της Τουρκίας μαζί με την ελληνική οικονομική και πολιτική κρίση συμπληρώνουν την ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά το 1922. Η εγγενής επεκτατικότητα της Τουρκίας εξακολουθεί να αποτελεί δομικό στοιχείο του σύγχρονου τουρκικού μορφώματος. Ήδη η Τουρκία έχει από ετών και έμπρακτα θέσει τους στόχους που επιδιώκει σε βάρος μας: διαμοιρασμό του Αιγαίου, δορυφοροποίηση της Ελλάδας, κοσοβοποίηση της Θράκης, ολοκληρωτική κατοχή της Κύπρου. Πρόκειται για ισορροπίες ισχύος. Εμείς από την πλευρά μας δεν μπορούμε να επιδιώξουμε μόνοι μας ανάσχεση της Τουρκίας. Χρειαζόμαστε ερείσματα και συμμάχους για τους οποίους η ασφάλειά μας θα έχει ζωτική σημασία. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η Ρωσία εξαρτώνται από την ακεραιότητα της Ελλάδας, ούτε βέβαια από τους πόρους της. Ποιά είναι η μαχόμενη περιφερειακή υπερδύναμη για την οποία η ασφάλεια της Ελλάδας θα μπορούσε να έχει ζωτική σημασία;







[1]   Προβλέπεται ότι στα μέσα του 2012 ο πληθυσμός της Τουρκικής Δημοκρατίας θα ξεπεράσει τα 80 εκατομμύρια. Πριν λίγα χρόνια, η αύξηση του πληθυσμού της Τουρκίας σε απόλυτους αριθμούς ήταν αντικείμενο αμφισβήτησης. Σήμερα συζητείται η μορφή που έχει η αύξηση αυτή. Γενικά θεωρείται ότι προέρχεται από τις ανατολικές επαρχίες της. Αυτό σημαίνει βέβαια ότι ο αριθμός των Κούρδων αυξάνεται ταχύτερα από τον υπόλοιπο πληθυσμό της Τουρκίας. Δεν είναι γνωστές σχετικές στατιστικές και μάλιστα κανείς δεν γνωρίζει πόσοι είναι οι Κούρδοι.

[2]   Η νεανική σύσταση του πληθυσμού τροφοδοτεί το κλίμα αισιοδοξίας που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη. Ανάλογα προξενεί ευνοϊκά  αποτελέσματα στην εργασιακή ισορροπία και την παραγωγικότητα.

[3]   Αντίστοιχη ελληνική θέση: 29.  Η πολύ υψηλή κατάταξη της Ελλάδας στον πίνακα ανθρώπινης ανάπτυξης του ΟΗΕ αποτυπώνει το ελληνικό παράδοξο. Η Ελλάδα αναμένεται να καταταχθεί σε χαμηλότερη θέση τα επόμενα χρόνια.


[4]     Πρόκειται για πραγματικό λαϊκό ηγέτη. Κατάγεται από τη Μαύρη Θάλασσα, όπου ιστορικά επιβιώνει ένας έντονος εθνικισμός. Μεγάλωσε στο Κασιμπασά της Κωνσταντινούπολης, γειτονιά που φημίζεται για τις μαχητικές της παραδόσεις. Δεν έχει ανώτατη μόρφωση, δεν είναι κοσμοπολίτης, ούτε γνωρίζει ξένες γλώσσες. Προσεύχεται καθημερινά και η σύζυγός του φορά την πολυσυζητημένη μαντίλα. Αντιμετώπισε επιτυχώς τις προκλήσεις της Δημαρχίας της Κωνσταντινούπολης και αργότερα το στρατιωτικοπολιτικό κατεστημένο. Το πολιτικό του παρελθόν είναι δεμένο με το κόμμα των Ισλαμιστών. Πολλοί, και ειδικά οι Κεμαλιστές, τον θεωρούν ως όχημα κυριαρχίας του Ισλάμ στην Τουρκία και ευρύτερα, αν και αυτό δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Οπωσδήποτε, είναι ο ισχυρότερος Τούρκος ηγέτης του τελευταίου μισού αιώνα.

[5]     Βλέπε άρθρο με αυτό τον τίτλο στο www.mavridisdim.blogspot.com.

[6]     Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιστορία από ένα γάμο σε κάποια κωμόπολη της Μερσίνας, όπως τη διηγείται το κουρδικό πρακτορείο Φιράτ και τη δημοσιεύει η εφημερίδα της Κομοτηνής «Αντιφωνητής»: [Κάποιοι Κούρδοι είχαν προσκληθεί σε γάμο. Με την άφιξή τους δέχθηκαν επίθεση από άτομα οπλισμένα με σιδερόβεργες που φώναζαν: "Κούρδοι είναι, σκοτώστε τους!". Τραυματίστηκαν αρκετά άτομα. Η Στρατοχωροφυλακή, που επενέβη με καθυστέρηση, θέλησε να συλλάβει  όχι αυτούς που έκαναν την επίθεση, αλλά τους Κούρδους που την υπέστησαν. Ένας Κούρδος, περιέγραψε πώς άρχισαν τα γεγονότα: "Τη στιγμή που η μάνα μου είπε στα κουρδικά μου δίνεις το παλτό μου;", οι χωρικοί που ήταν εκεί φώναξαν: "Εδώ, δεν μπορείτε να μιλάτε κουρδικά!" και άρχισαν να μας δέρνουν με κλωτσιές και γροθιές. Όλοι άρχισαν να μας προπηλακίζουν. Ακουγόταν φωνές: "Χτυπάτε! χτυπάτε!". Μου έσπασαν το κεφάλι, το πηγούνι και τα δόντια μου. Στην έξοδο του χωριού, άτομο που ήταν ο μουχτάρης φώναζε: "Ήρθαν στο χωριό μας Κούρδοι, δεν θα φύγουν ζωντανοί!". Εμείς τους είπαμε: "Μα καλά, δεν φοβάστε τον Αλλάχ; Mας καλέσατε στο γάμο σας και είμαστε μουσαφίρηδές σας!", ενώ εκείνοι απάντησαν: "Σήμερα δεν θα βγείτε ζωντανοί από εδώ!"...]